Golfbaan Kromme Rijn wil de biodiversiteit in en rondom de meest noordelijke vijver op de baan verhogen. Wij maakten daarvoor een inrichtingsschets met een natuurkansenkaart, inclusief maatregelen om die kansen te realiseren.
Het advies kwam tot stand in overleg met Michiel van der Vaart, de golfbaanarchitect van Kromme Rijn. Om tot een goed plan te komen, brachten we eerst de huidige situatie in kaart. De meest noordelijk gelegen vijver heeft steile oevers en weinig vegetatie in en rondom het water. De ecologische waarde is er gering. Er zwemmen graskarpers die de watervegetatie wegvreten en met hun eetgedrag en uitwerpselen de bodem verstoren en het water troebel maken.
Welke kans eerst?
We zetten vervolgens alle kansen voor de vijver op een rij, inclusief de beheer- en onderhoudsmaatregelen die daarbij horen. De kansen tekenden we in op een overzichtelijke en praktisch bruikbare natuurkansenkaart. Een van de eerste prioriteiten is het verwijderen van de graskarpers. Zij ‘grazen’ de vijver leeg en woelen daarbij de bodem om, waardoor planten minder goed kunnen groeien. Dat is niet goed voor de soortenrijkdom. Zo hebben salamanders waterplanten nodig om eieren te leggen.
In een oogopslag zie je welke natuurkansen je kunt gaan realiseren. Desgewenst geven we een prioritering aan.
Plek maken voor tal van soorten
Niet alleen de vegetatie in en onder het water is belangrijk voor het bevorderen van de biodiversiteit, ook de oevervegetatie speelt een cruciale rol. Een andere natuurkans is dan ook het maken van een natuurvriendelijke oever. Zo ontstaat een vloeiende baan van de waterlijn naar het maaiveld. De oevers mogen niet te steil zijn; tussen het waterpeil en het maaiveld zit niet meer dan 40 centimeter verschil. Zo kunnen dieren makkelijk in en uit het water komen. Drassige zones zijn vooral belangrijk voor moerasvegetatie en ongewervelde dieren als wormen, kreeftachtigen, insecten en spinachtigen. Voor vissen en amfibieën ontstaan paai- en ei-afzetplekken en de rijke vegetatie biedt veel voedsel voor insecten en vogels. De natuurvriendelijke oever kan worden ingezaaid met een kruidenmengsel met bij voorkeur soorten als moerasspierea, rietorchis, moeraswespenorchis, grote kattenstaart, kleine ratelaar en echte koekoeksbloem.
Planten als orchideeënsoorten, koekoeksbloem en kleine ratelaar zijn helemaal op hun plek op een natuurvriendelijke oever. (Credit: IStock)
Praktische overwegingen
We adviseren ook allerlei andere kansen in en om de vijver, zoals een ijsvogelwand, oeverzwaluwwand, oeverrug en visdiefvlot. Per kans geven we advies: waarom is deze kans belangrijk, hoe kan hij worden gerealiseerd en wat betekent dat voor het beheer en onderhoud? Denk aan gefaseerd maaien (1-2 keer per jaar) van de oevers en het afvoeren van het maaisel. Er kan sprake zijn van een extra tijdsinspanning en kosten. In overleg met de greenkeepers wordt bepaald welke kansen wanneer worden opgepakt.
Het uiteindelijke doel van alle kansen is een vijver met een goed ontwikkelde water- en oevervegetatie van hoge ecologische waarde. Zo wordt de vijver een geliefde plek voor onder meer amfibieën, libellen, waterslakken, waterkevers en zelfs vleermuizen.
Lees meer over de natuurkansenkaart. Of kijk eens op onze themapagina over biodiversiteit.
