“De amfibieënschermen hebben hun werk goed gedaan. Bijna alle salamanders hebben een andere overwinteringsplek gevonden”, zegt onze ecoloog Emma van Baalen. Ze is bezig met het ‘afvissen’ van de kleinste vijver op Golfclub Landgoed Nieuwkerk in Goirle. De vinpootsalamanders die ze toch nog in haar net heeft, brengt ze naar ander water buiten het terrein van de golfbaan. Dit is nodig omdat de waterhuishouding op de golfbaan flink wordt aangepast de komende maanden.
Golfclub Landgoed Nieuwkerk is sinds begin november 2024 voor ongeveer tien maanden gesloten vanwege een grootschalige renovatie. De golfbaan grenst aan het Natura2000-gebied De Regte Heide en Riels Laag. De schop gaat in de grond met als voornaamste doel het gezonder maken van de waterhuishouding in het hele gebied. Het Natura2000-gebied met tal van vennetjes kampt namelijk met uitdroging en te veel stikstof. Deze processen zijn schadelijk voor de dieren en planten in het gebied.
Het was de eerste keer dat we vinpootsalamanders in onze netten hadden. Onze ecoloog Emma van Baalen heeft ze naar een nieuwe plek verplaatst, waar ze ongestoord de winter kunnen doorkomen.
Gedegen beheerplan
Om de natuur robuuster en beter bestand te maken tegen de gevolgen van klimaatverandering heeft de provincie Noord-Brabant voor het Natura2000-gebied een beheerplan opgesteld. Een van de doelen is een betere waterhuishouding, onder meer door het grondwaterpeil omhoog te brengen en ervoor te zorgen dat water beter kan worden vastgehouden. De golfbaan is daarin een belangrijke schakel, omdat veel water via de baan wegloopt uit het gebied. De provincie Noord-Brabant, gemeente Goirle, het waterschap De Dommel, het Brabants Landschap en de golfclub hebben samen jarenlang gewerkt aan dit beheerplan.
Betere waterhuishouding
Voor de golfclub houden de plannen onder meer in dat enkele vijvers aanzienlijk worden vergroot en met elkaar worden verbonden door meanderende watergangen. Een kleine vijver wordt gedempt en twee grote vijvers worden bekleed met een waterdichte laag, waardoor ze als waterbassin kunnen dienen. Omdat het om een afgesloten bekken gaat, mag dit water worden gebruikt voor de beregening van de baan tijdens droge periodes, ook als er een tijdelijk beregeningsverbod geldt. Daarnaast komt er een innovatief waterinfiltratiesysteem dat water kan opslaan in diepere, ondergrondse lagen. Het systeem draagt bij aan het verhogen van de grondwatervoorraad in het gebied en daarmee aan de doelstelling van het beheerplan. De vrijkomende grond wordt gebruikt om de laaggelegen gedeelten van de baan op te hogen en de toplaag beter doorlatend te maken. Dit zorgt ook in het natte seizoen voor goede groeicondities voor het gras, vermindering van schadelijke schimmelvorming en een beter bespeelbare baan. Droogteresistente grassoorten en een nieuw waterbesparend beregeningssysteem gaan ook in het droge seizoen zorgen voor een gezonde grasmat. In het nieuwe ontwerp van de baan ontstaat ook de ruimte voor de ontwikkeling van nieuwe biotopen. Momenteel wordt gewerkt aan een langjarig plan voor de ontwikkeling en het beheer van de natuur op de baan.
Eerder schreven we al dit artikel over een waterdicht plan voor klimaatadaptief waterverbruik. Zo’n plan is heel actueel en belangrijk voor een toekomstbestendige golfbaan.
Op vrijdag 15 november 2024 zette de burgermeester van Goirle, Mark van Stappershoef, symbolisch de eerste schop in de grond op Golfclub Landgoed Nieuwkerk.
Ongestoord de winter door
NLadviseurs hielp de golfclub met het regelen van de omgevingsvergunningen die nodig zijn volgens de Omgevingswet. Daarnaast bieden we ecologische begeleiding bij de werkzaamheden. Emma: “De alpenwater- en vinpootsalamanders die op deze golfbaan leven, zijn beschermde soorten. Zij trekken in mei het land op om zich voort te planten. Omdat de kleinste vijver van de baan wordt gedempt en andere waterpartijen worden aangepast, hebben we na die tijd amfibieënschermen geplaatst. Zo willen we voorkomen dat de salamanders na de zomer terug het water ingaan om te overwinteren. Sommige salamanders kiezen voor een beschutte plek op het land om de winter door te komen. Ook daar plaatsten we schermen. Vlak voor het dempen van de vijver heb ik nog één keer gecontroleerd of er niet toch nog een enkele salamander in het water zit. Die heb ik gevangen met een net en naar een andere plek buiten de baan overgebracht. Daar kunnen ze ongestoord de winter doorkomen.”
Samenspel met water
Na deze laatste check startten in januari 2025 de werkzaamheden aan de watergangen. Voorlopig kunnen golfers dus niet op de baan terecht. Als alles volgens plan verloopt, kunnen zij in september 2025 weer hun eerste bal slaan op een baan met een klimaatadaptief en duurzaam systeem voor water. Hiermee ondersteunt de baan het aangrenzende, waardevolle Natura2000-gebied en de lokale biodiversiteit.
Lees meer over de werkzaamheden op de website van de golfclub. Wil je meer weten over bijvoorbeeld ecologische begeleiding of omgevingsvergunningen? Check onze diensten:
